Onderzoek naar ethische dilemma’s in beauty salons

De beauty branche groeit. Er worden steeds weer nieuwe behandelingen, technieken en apparaten ontwikkeld. Maar kun je deze behandelingen zomaar in je salon uitvoeren? Weet je wel hoe je ze verantwoord en veilig toepast? Onderzoekers van het Rotterdamse Erasmus MC deden op verzoek van ANBOS, de branchevereniging van schoonheidsspecialisten, onderzoek naar ethische dilemma’s in beauty salons.

Steeds meer gespecialiseerde beauty behandelingen

Het takenpakket van schoonheidsspecialisten breidt zich steeds verder uit. Beauty professionals voeren steeds meer gespecialiseerde schoonheidsbehandelingen uit. De scheidslijn met medische ingrepen wordt steeds dunner. Denk hierbij aan de behandeling van acne of pigmentvlekken en het laseren van de huid voor huidverjonging. Maar zijn de schoonheidsspecialisten die deze behandelingen uitvoeren hier wel toe opgeleid? Dat blijkt niet altijd het geval te zijn! Als je dergelijke behandelingen niet correct uitvoert, dan kun je hiermee ernstige schade aan het lichaam aanrichten. Denk o.a. aan brandwonden door het verkeerd gebruik van een laserapparaat.

Medische wereld vs. de beauty branche

In de Volkskrant, van 10 mei 2019, werd een interview gepubliceerd met een van de onderzoekers, Eline Bunnik. Zij benadrukt dat in de medische wereld veel aandacht is voor de medische ethiek en de verantwoordelijkheid van artsen. In schoonheidssalons worden ook risicovolle behandelingen uitgevoerd, zoals definitieve ontharingen, permanente make-up en laserbehandelingen om pigmentvlekken te verwijderen. “Artsen moeten een eed afleggen waarin ze zweren zich te zullen houden aan bepaalde beroepscodes. Van schoonheidsspecialisten werd tot nu toe niet veel gevraagd,” aldus Eline Bunnik.

Onderzoek naar ethische dilemma’s

De onderzoekers van het Rotterdamse Erasmus MC schreven in het wetenschappelijke tijdschrift Narrative Inquiry in Bioethics dat hoewel twee derde van de schoonheidsspecialisten risicovolle behandelingen uitvoert, maar een derde hiervoor een degelijke opleiding heeft gevolgd. Verder blijkt ook dat slechts een op de drie behandelaars niet in staat is om te bepalen of de gebruikte apparatuur in orde is. De onderzoekers hebben een inventarisatie gemaakt van de ethische vraagstukken binnen de beauty branche, die onder de loep genomen dienen te worden. Hiervoor voerden ze grondige gesprekken met schoonheidsspecialisten en er ging een vragenlijst rond onder 7000 ondernemers. De vragenlijst werd door 431 beauty professionals ingevuld.

Te weinig aandacht voor ethische richtlijnen

Het onderzoek laat zien dat het dienstenpakket van schoonheidsspecialisten veel groter is geworden. Hielden schoonheidsspecialisten zich voorheen voornamelijk bezig met huidverzorging en het aanbrengen van cosmetica, vandaag de dag zijn daar behandelingen bijgekomen met bijna een medische aard. Dit zorgt ervoor dat schoonheidsspecialisten vaker moeilijke morele beslissingen moeten nemen. Doordat er binnen de schoonheidszorg opleidingen bijna geen aandacht is voor ethische richtlijnen zijn ze hier niet goed op voorbereid.

De belangrijkste ethische kwesties

De onderzoekers maken de branche met dit onderzoek alert op allerlei ethische kwesties in beauty salons. Zo kan het gebeuren dat klanten te hoge verwachtingen hebben van een huidverjongende behandeling. Hoe ga je daar als beauty professional mee om? Een klant kan een behandeling vragen, die eigenlijk niet gezond is voor de huid. Voer je die behandeling als schoonheidsspecialist dan wel of niet uit? Of hoe ga je om met moeders die hun kind een behandeling willen laten ondergaan, die risico’s met zich meebrengt?

In bovenstaande gevallen zou de schoonheidsspecialiste de behandeling niet moeten uitvoeren. Het probleem is dat schoonheidsspecialisten ook ondernemers zijn. Als ze een behandeling weigeren, betekent dat dat ze inkomsten mislopen. Er wordt ook gewezen op de verkoop van dure beauty producten in salons. Doen deze producten wel echt wat ze beloven? Binnen de gezondheidszorg mogen professionals hun patiënten geen producten aanbieden, die niet bevorderlijk zijn voor hun gezondheid. In het onderzoeksrapport benadrukken de onderzoekers ook dat schoonheidsspecialisten sneller hun klanten moeten doorverwijzen naar een arts.

Advies aan de beauty branche

'Schoonheidsspecialist(e)' is geen beschermde titel. Dit betekent dat je niet eens een diploma nodig hebt om aan de slag te gaan als schoonheidsspecialiste. Het is uiteraard wel wenselijk dat schoonheidsspecialisten eerst een goede Opleiding Schoonheidsspecialist(e) volgen. Dat is niet voldoende; het is ook belangrijk dat ze met regelmaat een bijscholing volgen, maar dit is niet verplicht. Gezien het volgen van bijscholingen tijd en geld kost, wil dit erbij sommigen nog weleens bij inschieten. Eline Bunnik van het Erasmus MC zegt hierover: “De beroepsgroep moet goed gaan beseffen wat ze wel kunnen en mogen doen, en wat niet. Binnen de opleiding moet meer aandacht komen voor ethiek en het erkennen van de eigen grenzen. Pas dan kunnen we van de nieuwe generatie schoonheidsspecialisten verwachten dat ze naar deze normen gaan handelen.”

En in België?

In België is het werkveld van een schoonheidsspecialist veel beperkter. Heel wat van de behandelingen die in dit rapport ter sprake kwamen, zijn in België bij wet verboden of zitten in een grijze zone. De Belgische Beauty Federatie pleit in eerste instantie voor meer duidelijk van de bevoegde instanties, maar ook voor een versoepeling van innovatieve beautybehandelingen die geen gevaar vormen voor de volksgezondheid.

Bron: Volkskrant, 10 mei 2019, "Schoonheidsspecialisten doen soms riskante ingrepen waarvoor zij niet zijn opgeleid"